Fysieke replicatie en synthetische replicatie bij ETF's

Hoe werkt een ETF?

Wanneer je belegt in een ETF volg je in één klap de index waarop de ETF gebaseerd is. Het is dus een eenvoudige manier om spreiding aan te brengen in je beleggingsportefeuille. Een ETF repliceert de index of het rendement van de index die het volgt. Maar er zijn verschillende manieren om dat te doen.

Fysieke replicatie

De meest directe manier is de fysieke replicatie. ETF’s of trackers met fysieke replicatie bestaan (voor het grootste deel) uit exact dezelfde beleggingen als de index. Deze worden dan ook daadwerkelijk aangekocht door de beheerder van de ETF. De index wordt dus zo precies mogelijk nagebootst en de ETF heeft de (meeste) aandelen van de index in bezit.

Voordelen van fysieke replicatie

Het voordeel van fysieke replicatie is de transparantie. Bij fysieke replicatie weet je als belegger precies waaruit de ETF bestaat.

Daarnaast zorgt het precies overnemen van de index ervoor dat er geen extra risico wordt genomen. De aandelen zijn immers daadwerkelijk in bezit van de ETF en zijn daarmee het onderpand voor de belegger wanneer de aanbieder van de ETF bijvoorbeeld failliet zou gaan.

Tot slot heeft de Autoriteit Financiële Markten in een leidraad aangegeven dat zij de voorkeur geven aan fysiek gerepliceerde ETF’s. De Nederlandse toezichthouder vindt synthetische ETF’s risicovoller en niet transparant genoeg.

Nadelen van fysieke replicatie

Het nadeel van fysieke replicatie is dat het over het algemeen iets hogere kosten met zich meebrengt. Dat komt doordat (alle) beleggingen uit de index moeten worden aangekocht en onderhouden.

Om deze kosten te drukken, kiezen sommige ETF aanbieders ervoor om effecten uit te lenen aan een tegenpartij. Dit noemen we securities lending. Dit kan het risico in sommige gevallen verhogen. Meestal is er echter een onderpand aanwezig om het risico te minimaliseren.

Een laatste nadeel van fysieke ETF’s is tracking error. Tracking error houdt in dat het rendement van een ETF toch anders is dan van het rendement van de index. Bij sommige fysieke ETF’s kan deze iets hoger zijn ten opzichte van synthetische ETF’s.

Synthetische replicatie

Een synthetische ETF heeft een ingewikkeldere structuur. Synthetische ETF’s kopen de onderliggende aandelen uit een index niet fysiek aan. In plaats daarvan probeert een synthetische ETF alleen het rendement van de index na te bootsen. Dat wordt gedaan door middel van derivaten. Er wordt een swap contract aangegaan met een derde partij. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen funded swaps en unfunded swaps.
 
Bij funded swaps wordt het geld van de beleggers door de ETF als onderpand gebruikt, in ruil voor het rendement van de index.

Bij unfunded swaps wordt van het geld van de beleggers een mandje met beleggingen gekocht. Deze hoeven helemaal niet gerelateerd te zijn aan de index. Vervolgens wordt het rendement van dat mandje geruild met een derde partij voor het rendement van de index.

Voordelen van synthetische replicatie

Het voordeel van synthetische replicatie is dat de kosten over het algemeen iets lager zijn dan bij fysieke replicatie. Dat komt doordat niet alle beleggingen hoeven worden aangekocht. Daarnaast hebben synthetische ETF’s over het algemeen een lagere tracking error. 

Nadelen van synthetische replicatie

Een groot nadeel van synthetische replicatie is de ingewikkelde structuur. Hierdoor worden synthetische ETF’s steeds minder populair. Het is voor particulieren erg moeilijk om de precieze structuur te doorgronden.

Als laatste brengen synthetische ETF’s ook risico’s met zich mee. Om het rendement van de index na te bootsen, wordt gebruik gemaakt van derivaten. Dit zijn risicovolle beleggingsproducten.

Ook het tegenpartijrisico speelt een grote rol. Dit is het risico dat de tegenpartij waarmee het swapcontract wordt aangegaan, niet aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen.