Wat is een fonds voor gemene rekening?

Wat is een fonds voor gemene rekening?

Een fonds voor gemene rekening is een fonds waarin participanten hun vermogen bij elkaar kunnen brengen om het gezamenlijk te (laten) beleggen. Zo’n fonds heeft een beheerder, een bewaarder en minimaal twee participanten. 

De beheerder beheert het vermogen en legt hiervoor verantwoording af aan de participanten. 

De bewaarder is de juridische eigenaar van het fonds en het vermogen in het fonds. 

De participanten brengen het vermogen in het fonds en ontvangen daarvoor een participatiebewijs en inkomsten uit het fonds. De participanten kunnen de rol van beheerder en bewaarder vervullen of zij kunnen daarvoor een stichting aanstellen. 

Voor het oprichten van een FGR is geen notaris nodig. Je kunt zo’n fonds al oprichten door onderling een contract te tekenen. Er zijn twee vormen; een open en een besloten fonds. Deze bespreken we hieronder. 

Open fonds voor gemene rekening

In een open fonds voor gemene rekening (OFGR) zijn de participaties vrij verhandelbaar, zonder dat daarvoor toestemming nodig is van de andere participanten. 

Een open fonds voor gemene rekening is qua vorm vergelijkbaar met een BV of NV. Daardoor is het fonds niet belastbaar in box 3. Over het fonds hoeft dus geen vermogensbelasting betaald te worden. 

Daarnaast is een open fonds voor gemene rekening anoniem; ze hoeven (nog) niet ingeschreven te worden bij de Kamer van Koophandel of het UBO-register.  

Besloten fonds voor gemene rekening

In een besloten fonds voor gemene rekening (BFGR) zijn de participaties niet vrij verhandelbaar. Wanneer iemand een participatie wil verkopen, moeten alle participanten daarvoor toestemming geven. Een besloten fonds voor gemene rekening wordt vaak opgericht door een familie, om vermogen in de familie te houden en door te geven aan volgende generaties. 

Een besloten fonds voor gemene rekening is fiscaal transparant. Dat houdt in dat er geen vennootschapsbelasting wordt betaald door het fonds, maar dat iedere participant belasting betaalt over de winst die hij verkrijgt uit het fonds. 

Ook bij een besloten fonds voor gemene rekening kunnen participanten profiteren van de anonimiteit. 

Voordelen van een open fonds voor gemene rekening

Zoals al genoemd wordt een besloten fonds voor gemene rekening vaak door families opgericht. Een open fonds voor gemene rekening heeft een aantal andere voordelen die het voor particulieren aantrekkelijk maken om op te richten. We noemen ze hieronder.

Geen belastingheffing in box 3

Vermogen in een open fonds voor gemene rekening wordt niet belast in box 3, omdat het fonds bijna gelijk is aan een BV of NV. Dat kan aardige belastingvoordelen opleveren. Je dient echter wel vennootschapsbelasting te betalen en wanneer het geld wordt overgemaakt naar een privé rekening inkomstenbelasting. 

Vermogen niet meegerekend

Een ander voordeel van een open fonds voor gemene rekening is het feit dat het vermogen in het fonds niet wordt meegerekend bij de berekening van toeslagen, eigen bijdrage langdurige zorg of de eigen bijdrage voor verpleeg- of verzorgingstehuizen. Dat kan gunstig zijn, omdat de eigen bijdrage voor een verzorgingstehuis afhankelijk is van het inkomen. 

Makkelijk op te richten en te liquideren

Een open fonds voor gemene rekening is makkelijk op te richten. Doordat het fonds geen rechtspersoon is, is notariële tussenkomst niet nodig. Bij het oprichten van bijvoorbeeld een BV is dat wel het geval. Ook kun je het vermogen uit een fonds makkelijk en bijna zonder kosten weer liquideren. 

Nadelen van een fonds voor gemene rekening

Natuurlijk zitten er ook een aantal nadelen aan het oprichten van een fonds voor gemene rekening. We noemen ze hieronder. 

Meerdere personen nodig

Je kunt een fonds voor gemene rekening niet alleen oprichten. Hiervoor zijn altijd minimaal twee personen nodig. 

Strenge voorwaarden

Omdat het aantal fondsen voor gemene rekening explosief is gestegen de afgelopen jaren, heeft de Belastingdienst strenge voorwaarden opgesteld. Ook moet een fonds voor gemene rekening zich registreren bij de Belastingdienst, zodat deze kan controleren of aan de voorwaarden wordt voldaan. Je kunt dus niet zomaar een fonds oprichten. 

Wet kan worden gewijzigd

Als laatste is het mogelijk dat de wet rondom fonds voor gemene rekening wordt gewijzigd. Daardoor kan het zijn dat je minder kunt profiteren terwijl je al wel de kosten hebt gemaakt. Ook is het mogelijk dat een fonds voor gemene rekening in de toekomst moet worden opgenomen in het UBO-register. Daarmee raken het fonds en de participanten hun anonimiteit kwijt.